De Nederlandse Douane gaat vanwege Europese regelgeving over naar een nieuw systeem voor het registreren van goederen die de EU verlaten. Nederland moet als EU-lidstaat uiterlijk eind november 2023 aan de eisen van het Automated Export System (AES) voldoen. De afstemming van de Douane met het bedrijfsleven over de implementatie is inmiddels gestart.
AES is een landelijk traject met impact op alle marktpartijen die bij uitgaande goederenstromen betrokken zijn, dus ook buiten de maritieme sector. In de Nederlandse havens krijgen niet alleen stuwadoors en cargadoors, maar ook expediteurs en vervoerders te maken met een andere manier van werken. Portbase maakt het voldoen aan de nieuwe douaneregels voor de community zo makkelijk mogelijk.
Meer grip op uitgaande goederen
De introductie van AES vloeit voort uit de invoering van het Douanewetboek van de Unie (DWU) in 2016, zo legt Michel Zijderveld, Implementatie Manager AES Uitgaan bij de Nederlandse Douane uit. Verdere digitalisering van douaneprocessen is daarin een belangrijk uitgangspunt. “AES is de opvolger van ECS en leidt tot een aantal aanscherpingen. Uit oogpunt van veiligheid willen wij als Douane meer grip op goederen die de EU uitgaan. Een actueel voorbeeld is het goed kunnen naleven van sancties.”
Uitvoer, wederuitvoer en uitgaan
De Implementatie Manager legt het verschil uit tussen ‘uitvoer’ (zijnde de aangifte ten uitvoer), ‘wederuitvoer’ (zijnde de aangifte tot wederuitvoer) en ‘uitgaan’ (de controle dat goederen ook daadwerkelijk de EU verlaten). AES heeft betrekking op al deze processen.
Bij het uitgaan van goederen gaat het voor het havenbedrijfsleven om drie AES-meldingen: de arrival at exit melding op het moment dat lading vanuit het achterland op de terminal arriveert, de melding van transshipmentlading die langer dan veertien dagen in een RTO (Ruimte Tijdelijke Opslag) op een terminal staat en de melding van transshipmentlading die korter dan veertien dagen in een RTO op een terminal verblijft. Dit zijn alle drie al bestaande meldingen die in het kader van AES een iets andere invulling krijgen.
De laatste melding, de kennisgeving van wederuitvoer, brengt voor cargadoors de grootste verandering met zich mee. In de huidige situatie wordt deze kennisgeving van wederuitvoer gedaan door een verwijzing in het uitgaande manifest naar de zending (B/L), zoals die in de aangifte tot tijdelijke opslag bij binnenkomst is aangegeven. Deze vorm van de kennisgeving van wederuitvoer vervalt aan het eind van de overgangsperiode (vermoedelijk 30 september 2023). Vanaf dan moet de kennisgeving van wederuitvoer, net als de andere twee meldingen, worden gedaan in de vorm van een elektronisch bericht.
Portbase past PCS aan
Portbase zorgt met haar Port Community System (PCS) al jaren voor een ketenoplossing waardoor niet alleen informatie en statussen worden gedeeld, maar partijen ook vooraf worden geïnformeerd over of de voor een zending benodigde formaliteiten zijn verricht. Tevens worden meldingen automatisch naar de Douane gestuurd. Deze werkwijze leidt tot minder handelingen én duidelijkheid over of een zending bijvoorbeeld op een terminal wordt geaccepteerd en/of een zending door de rederij mag worden geladen.
In lijn met het voorgaande, gaat Portbase via het PCS ook voor AES een oplossing bieden aan de community. Vooralsnog voorziet het PCS in dit kader alleen in dienstverlening voor transshipmentlading die er langer dan veertien dagen staat (EXS). De vernieuwing zit ‘m enerzijds in de arrival at exit melding. Anderzijds wil Portbase voor cargadoors een nieuwe service ontwikkelen voor het melden van transshipmentlading die zowel langer als korter dan veertien dagen op een terminal verblijft. In dit kader onderzoekt Portbase, in afstemming met de betrokken partijen, op welke wijze de aan een transshipment gerelateerde extra werkzaamheden zo efficiënt mogelijk zijn in te richten in het PCS.
Met voornoemde uitbreiding van de dienstverlening kan het havenbedrijfsleven straks, dankzij Portbase en haar PCS, heel eenvoudig voldoen aan de nieuwe AES-verplichtingen.
Nieuw douanesysteem voor beter toezicht
De Douane gaat de aanstaande AES-meldingen verwerken via een nieuw systeem, dat beter en meer toezicht mogelijk maakt. Het systeem heeft de naam BUP (Binnenbrengen, Uitgaan, Provianderen) en communiceert met een ander nieuw systeem van de Douane – het Douane Management Systeem (DMS) – voor het doen van aangiften ten uitvoer en aangiften tot wederuitvoer. BUP is nog in ontwikkeling en de implementatie van het DMS is momenteel in uitvoering.
Implementatie Manager Zijderveld merkt dat met name aansluiting op het DMS momenteel volop de aandacht van het bedrijfsleven heeft. AES komt er echter onherroepelijk achteraan. “In juni zijn wij daarom vanuit de Douane een klankbordgroep gestart met vertegenwoordigers van koepelorganisaties, softwareleveranciers en uiteraard ook Portbase.”
Na deze verkennende gesprekken over de vernieuwingen worden enkele webinars georganiseerd. Dit om buiten de klankbordgroep meer ruchtbaarheid te geven aan de introductie van AES.
30 november 2023 is de Brusselse deadline waarop AES moet zijn geïmplementeerd. “Wie dan niet klaar is met de transitie naar AES, kan geen meldingen meer doen en heeft dus een probleem. Wij roepen partijen dan ook op tijdig na te denken over de impact en op tijd te starten met voorbereiden.”
