Voor de slagkracht van de Rotterdamse haven nu en in de toekomst is een goede organisatie van het achterlandvervoer essentieel. Digitalisering kan daarin veel betekenen. Via het programma Data Fuel werkt Portbase de komende jaren samen met Havenbedrijf Rotterdam (HbR), brancheorganisaties en bedrijfsleven aan het versterken van de informatie-uitwisseling in de achterlandketen. Commercieel directeur bij HbR, Matthijs van Doorn en Portbase-directeur Iwan van der Wolf laten samen hun licht schijnen over de achtergronden en ambities. “Het begin van verbetering is transparantie.”
“Er staat momenteel een enorme druk op de logistieke keten,” zo schetst Van Doorn de huidige situatie. Disrupties in de keten, zoals door lockdowns vanwege Covid-19, de blokkade van het Suezkanaal en de oorlog in de Oekraïne, volgen elkaar in hoog tempo op. Mede als gevolg hiervan lopen deepsea-containerschepen heel vaak uit hun vaarschema. Zowel in de haven als in het achterland leidt het tot grote onvoorspelbaarheid. “Daarbij komt dat de containerschepen steeds groter worden. Het afgelopen jaar zorgden 20 procent minder aanlopen voor 10 procent meer lading. Piekmomenten nemen toe. Zowel aan de zee- als aan de landkant geeft dit forse operationele uitdagingen.”
“Met Portbase als datahub willen wij via slimme services
de weg naar digitale volwassenheid in het
achterlandvervoer helpen realiseren”
Groeipad naar digitale volwassenheid
“Het begin van verbetering is transparantie,” zo vervolgt de HbR-directeur. Digitalisering moet met name de gefragmenteerde achterlandmarkt – waarin iedereen een deel van de informatie heeft – helpen veel efficiënter te werken. Van Doorn ziet een duidelijk groeipad voor zich om het plannen van het achterlandvervoer stap voor stap naar volwassenheid te helpen. Van transparantie door de digitale basis op orde, loopt dit pad in een aantal jaar tijd via optimalisatie door kleine experimenten naar een dynamische real-time planning per modaliteit en uiteindelijk een integrale dynamische planning van alle modaliteiten. “Portbase is hiervoor het fundament waarin wij al jaren investeren. Het Port Community System is de datahub van de Rotterdamse haven. Vanuit dit sterke fundament willen wij samen met de markt verder werken aan optimalisatie.”
“Samen met de markt willen wij
heel graag kansen pakken”
Samen optrekken met de markt
Van Doorn benadrukt het belang van samen optrekken. “Wij hebben als Havenbedrijf een tijd lang zelf software willen ontwikkelen, maar van dat idee zijn wij afgestapt. Samen met de markt willen wij heel graag kansen pakken. Daarom ook stoppen wij er tijd en energie in om met Portbase als datahub, via slimme services de weg naar digitale volwassenheid in het achterlandvervoer te helpen realiseren.” Een voorbeeld is Nextlogic voor het integraal plannen van de containerbinnenvaart. “Als HbR investeren wij in de ontwikkeling en incubatie ervan. Tegelijkertijd steekt een groot aantal marktpartijen zijn nek uit door Nextlogic in de praktijk te testen en verder te optimaliseren. Gezamenlijk werken wij zo aan een systeem wat nergens in de wereld nog bestaat. Het is vervolgens aan de markt om vanuit de waarde die het oplevert, voor het gebruik ook te willen betalen. Het is niet de taak van het HbR om softwareoplossingen te exploiteren.”
“Dankzij de data in het PCS en de toegang
tot onze grote community zijn innovaties
aanzienlijk te versnellen”
Van basisinfrastructuur tot slimme toepassing
Van der Wolf legt uit hoe Portbase de datahub heeft opgebouwd. “Wij onderscheiden in het Port Community System drie lagen. De onderste daarvan is de basisinfrastructuur die zorgt dat alle digitale informatie-uitwisseling vlot, veilig en betrouwbaar verloopt.” De middelste laag hier bovenop, zo noemt de Portbase-directeur, omvat de communitydiensten voor een efficiënte ondersteuning van de kernprocessen van de Nederlandse havens. “Het betreft momenteel 44 verschillende services. Melding Container Achterland (MCA) voor de informatie-uitwisseling in het achterlandvervoer is er daar één van.” De derde, bovenste laag zijn de data- en informatiediensten. “Met hergebruik van de data uit de kernprocessen (mits toestemming van de eigenaren) kunnen partijen vanuit deze laag slimme toepassingen ontwikkelen. Dankzij die data en de toegang tot onze grote community van circa 5000 bedrijven met zo’n 16.000 gebruikers zijn innovaties aanzienlijk te versnellen en is sprake van één aansluiting naar de hele markt. Nextlogic bijvoorbeeld gebruikt MCA voor het verkrijgen en terugkoppelen van data die nodig zijn voor het integraal plannen van de containerbinnenvaart.”
Kostendekkend
Portbase is neutraal en werkt kostendekkend, aldus Van der Wolf. “De infrastructuur – de onderste laag – wordt gefinancierd door onze aandeelhouders Havenbedrijf Rotterdam en Havenbedrijf Amsterdam. Voor de communitydiensten – de middelste laag – betalen de deelnemers naar rato voor het gebruik of wordt dit in het geval van specifieke overheidsdiensten gedaan door de Rijksoverheid en de Havenmeester. Financiering van de slimme data- en informatiediensten in de bovenste laag is geheel aan de betreffende opdrachtgevers.”
Focus op het achterland
Vanuit deze positie als datahub van de Rotterdamse haven omarmt Portbase voluit het door HbR-directeur Van Doorn geschetste groeipad naar digitale volwassenheid van het achterlandvervoer. Met Data Fuel is in samenwerking met HbR, brancheorganisaties en bedrijfsleven een meerjarig verbeterprogramma ontwikkeld voor een optimale informatie-uitwisseling door de gehele achterlandketen. De realisatie ervan moet substantieel bijdragen aan het efficiënter, goedkoper, veiliger en duurzamer maken van het achterlandtransport. Door meer en betere data kunnen partijen optimaal plannen, wordt de sta-tijd van een container (de dwell-time) gereduceerd, verbeteren turnround-tijden, ontstaan hogere bezettingsgraden en verminderen administratieve en personeelskosten.
“Alleen met elkaar kunnen wij de
achterlandketen echt sterker maken”
5V’s
Leidraad voor de uitvoering van Data Fuel zijn de zogenaamde 5V’s: Verbeteren, Verbreden, Verdiepen, Vernieuwen en Vertrouwen. Met alle binnen deze 5V’s lopende en op stapel staande acties (zie: https://www.portbase.com/programmas/achterlandprogramma/) moeten achterlandvervoerders van de service MCA meer waarde gaan ervaren. Van der Wolf: “Wij doen dit gehele traject transparant, samen met de markt. Door intensief samen te werken met de achterlandvervoerders, kunnen zij aan ons de juiste input geven. Alleen met elkaar kunnen wij de achterlandketen echt sterker maken.”
